ویژگی‌ها و گرایش‌های علوم‌سیاسی در ایران: نگاهی از دریچه نشریات تخصصی این رشته

وضعیت نشریات تخصصی علوم‌سیاسی در ایران بسیاری از ویژگی‌ها و گرایش‌های این رشته در کشور را بازتاب می‌دهد. انتشار این نشریات با فاصله‌ای طولانی پس از تأسیس این رشته آغاز شده و با وقفه‌هایی نیز همراه بوده است. تاریخچه کوتاه این نشریات بر اساس تعداد، تنوع و محتوا را می‌توان به سه دوره متمایز (یک دوره قبل از انقلاب و دو دوره بعداز انقلاب) تقسیم‌بندی کرد.بر این اساس، بررسی وضعیت و محتوای این نشریات نشان می‌دهد رشته علوم‌سیاسی در ایران شدیداً آموزش‌محور و تا حدود زیادی متکی به منابع و متون خارجی بوده و فعالیت‌های پژوهشی- آن‌هم از نوع روشمند، بنیادی و کاربردی- در آن از جایگاه و سابقه چندانی برخوردار نبوده است. گرایش به موضوعات کلی و انتزاعی و مباحث نظرورزانه در این رشته، بر موضوعات و مباحث انضمامی و کاربردی - به‌ویژه در مورد مسائل سیاسی ایران- غلبه داشته است. از لحاظ هویت و پارادایم علمی، این رشته از استقلال چندانی برخوردار نبوده و از این لحاظ تحت‌الشعاع رشته‌های حقوق، جامعه‌شناسی و فلسفه بوده است. با این وجود، در سال‌های اخیر، نشانه‌های استقلال نسبی از لحاظ هویت و پارادایم علمی و همچنین گرایش‌هایی به افزایش اهمیت فعالیت‌های پژوهشی و تلاش جهت انجام پژوهش‌های روشمندتر و کاربردی‌تر از جمله درمورد مسائل سیاسی کشور در این رشته به چشم می خورد.